Deprem gibi doğal afetlerin etkisi nedir?
Depremler, sadece şehirleri, binaları değil aynı zamanda bedenleri ve zihinleri sarsarak derin izler bırakabilir. Sarsıntı ile gelen korku, insanlardaki temel güven duygusunu zedeleyerek çaresizlik, korku ve anksiyeteye neden olur. Aslında anormal durumlara verilen anormal tepkiler normaldir ve amaç bizi hayatta tutmaktır. İşte tehlike anında vücudumuz hayatta kalmak için verdiği temel tepkiye “savaş ya da kaç tepkisi” denir. Bizler tehlikeli durumlarda alarm aşamasında oluruz ve tehdit edici durumla karşılaştığımızda savaş ya da kaç tepkisine hazırlanırız, eğer stres uzamazsa adaptasyon evresine girererek bedenimiz ve zihnimz uyarılmadan önceki evresine döner.
Deprem korkusu veya deprem fobisi (sismofobi, Seismophobia), kişinin olası deprem riskleri nedeniyle kendisi ve sevdikleri için yoğun bir korku duyması ve bu korkunun kişinin hayatını olumsuz yönde etkilemesidir. Depremi yaşayanlar ve uzaktan şahit olanlarda da ortaya çıkabilir
Deprem korkusu (sismofobi) belirtileri nelerdir?
Deprem korkusunun hem fizyolojik hem psikolojik etkileri vardır. Bunlar;
- Baş ağrısı,
- Baş dönmesi,
- Yorgunluk,
- Bulantı,
- Hafıza bulanıklığı
- Dikkat sorunları
- Uyku problemleri,
- Anksiyete
- Tetikte olma
- Tedirginlik gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır.
Deprem korkusu (sismofobi) tanısı nasıl konulur?
Deprem fobisi yani deprem korkusunun tanısı kişideki bazı belirtilere bakılarak konulmaktadır. İlerleyen ve tedavi edilmeyen deprem korkusu, akut stres bozukluğu veya travma sonrası stres bozukluğu gibi ciddi psikolojik rahatsızlıklara sebep olabilmektedir. Depremi doğrudan yaşayanlar veya şahit olduğu görüntüler nedeniyle etkilenenlerde günlük hayatını olumsuz etkiliyor ve işlevselllilleri bozuluyorsa bir uzmanda destek almaları önemlidir. Çünkü erken müdahale sorunun derinleşmesini engeller.
Deprem korkusu (sismofobi) nasıl geçer?
Deprem korkusunun tamamen ortadan kaldırılması mümkün değildir. Ancak kişinin ilk olarak kendini güvende hissedeceği bir yaşam alanı içerisinde olması ve önlemlerin alınmasıve daha önceden deprem anıyla ilgili olarak en azından bir takım planlarının yapılmış olması bir nebze olsun iyi hissetmesini sağlayacaktır. Tabi bu süreçte haberlerde ve sosyal medyada deprem gelişmelerinin günlük yaşamı bozacak şekilde takip edilmemesidir. Çünkü bu da korkuyu aktif tutmaktadır. Temel yaşam ihtiyaçları sağlandıktan sonraki en önemli konu ise deprem korkusundan tamamen kurtulmak için bir psikoloğa danışılması olacaktır
Deprem korkusunda ilk yapılması gereken güvenliği sağlamaktır. Bu nedenle riskli binalarda yaşıyorsak bu konuda yetkililerden yardım istemek ve mümkün oldukça güvenli alanlara geçmek, acil telefon uygulamaları indirmek, deprem çantası hazırlamak ve evdeki eşyaları sabitlemek gibi önlemler deprem korkusunu yatıştırabilmektedir. Korku anında duygularını yakınlarınla paylaşmak, ve nefes ve gevşeme teknikleri ile kaygıyı azaltmaya çalışmak deprem korkusuyla başa çıkma konusunda faydalı olabilmektedir. Bu süreçte haberlerde ve sosyal medyada deprem gelişmelerinin günlük yaşamı bozacak şekilde takip edilmemesi çok önemlidir. Çünkü bu davranış korkuyu aktif tutmaktadır.
Deprem korkusu (sismofobi) tedavisi nasıldır?
Tedavi sürecinde kişiye deprem korkusuyla başa çıkma becerisi kazandırmak hedeflenir. Uygulanacak tedavi kişinin yaşadığı travmanın boyutuna, kişinin depremden nasıl etkilendiğine ve altta yatan farklı pskiyatrik bozukluğun olup olmadığına göre sadece terapi veya ilaç tedavisi+ terapiyi içeren tedavi protokolleri ile sürdürülür.
