Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), çocukları ve ergenleri etkileyen ve sıklıkla yetişkinliğe kadar devam eden yaygın görülen nörogelişimsel bozukluklardan biridir. Hiperaktivite, dikkatsizlik ve dürtüsellik ile karakterizedir. DEHB’li çocuklar ve yetişkinlerde öğrenme sorunları, akademik performansta düşüklük, depresyon, anksiyete ve bağımlılık gibi birçok psikiyatrik hastalığın görülme sıklığı artar.
Genetik ve çevresel faktörler de dahil olmak üzere çeşitli risk faktörlerinin DEHB etiyolojisinde rol oynadığı düşünülmektedir. Çevresel faktörler arasında diyet ve yaşam tarzının DEHB riskinde artışa neden olduğuna dair kanıtlar vardır. Ayrıca, DEHB’si olan çocuklar sağlıksız beslenme alışkanlıkları açısından daha yüksek risk altında olabilir.
Bazı çalışmalar, DEHB’li çocukların yeme kontrolünü kaybedebileceğini ve sağlıksız yiyecekleri seçebileceğini göstermiştir. Özellikle:
- Tatlandırılmış içecekler / meşrubatlar
- Yağ ve şeker oranı yüksek gıdalar
- Fast food tüketimi
gibi beslenme alışkanlıkları, glikoz metabolizmasını bozarak öğrenme ve dikkat gibi birçok beyin işlevini olumsuz etkileyebilir.
Karbonhidratlara ve doymuş yağ asitlerine hem akut hem de kronik maruziyet, bellek performansı ve dikkat üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Yüksek şeker tüketimi:
- Beyinde nörotrofin düzeylerini düşürür,
- Nöroinflamasyona yol açar,
- Kan-beyin bariyerinin yapısına zarar vererek hipokampus başta olmak üzere birçok beyin bölgesini olumsuz etkiler.
Ayrıca, yağ ve şeker oranı yüksek gıdalar beyinde dopamin salınımını artırır. Beyin ödül sistemini etkileyerek yüksek glikoz ve yağ içeren gıdalara bağımlılık oluşmasına neden olabilir.
